Andre vil kanskje forklare denne betringa med at sjølvaste «Mannbjønnen» vart skoten nettopp sommaren 1776! Den historia kjem vi tilbake til.

Så tek da også Kaptein Meldahl til orde for «en vel anstilled Jagt af Folk og gode Skiøttere» - under hans eigen kommando. Han får prost Tyrholm til å rope ut på kyrkjebakken i Stangvika at folk må slutte seg til. Men som kapteinen innser: « ... faae eller ingen lod sig indfinde, altsaa lidt eller intet dermed kunde bestilles, dog saa meget at jeg vist saae den Mængde af Bjørne som der opholder sig». Når ikkje prosten klarte å få ut folket, så burde amtmannen - via fogd og lensmann - ta affære, tykkjer kapteinen. Han meiner ein må få ut 500 mann (!) - ved at «enhver Gaard- og Huusmand skaffede en dygtig Karl paa Stedet, forsynet med Gevær eller hvad de kunde have til Forsvar». Dertil må ein rekvirere soldatar – «saasom mit heele Compagnie, de af Surendahlens Liv-Compagnie, som ligger nederst i Bygden, de Soldater af Capitain Dons' Compagnie som ere i Stangvigs Sogn, og endelig de af Hr. Capitain Gaarders, som ere i Halse Sogn ... Ammunition som hertil udfordredes, maatte enhver Compagnie-Chef forsyne sine Folk med, imod at den igjen af Arsenalet i Throndhjem blev dem erstattet».

Parallelt med Meldahl-breva og mellom linjene i teksten på Bjønnastøtta kviler det ein underleg mystikken over denne historia. Kva var ein «mannbjønn»? Kva tenkte og trudde folk? Og: Korleis tok det heile slutt?

Eit stikkord er «varulv»-forestillinga. I eit upublisert manus forklarer Odd Williamsen ved Nordmøre Museum dette slik:

«Tilstanden varulv er i faglitteraturen det samme som mannbjørn: et menneske, mann eller kvinne, som omskapes i dyreham. De kan bare skytes med kuler av arvesølv, nykjøpt sølv duger ikke! Og de vet selv om forandringen og kan ta forholdsregler for å unngå å bli drept av nærmeste familie. Men den menneskelige bevissthet forlater dem når dyrehammen overtar, selv om å bli tiltalt med navn og bli vist kjærlighet kan løse forbannelsen. Varulven har alltid noen av menneskets personlige ting skult inne i pelsen; gjerne en ring eller et ildstål – helst i en komplett eldførpung. Og slik kunne man vite at man virkelig hadde skutt en varulv, og hvem det egentlig var. Da kunne også sjelen frelses ved at skinnet ble delt - i sju biter og gi dem til sju forskjellige kirker. De største og farligste bjørnene fikk alltid skinnet plassert i kirka; etter hvert mer til ære for jegeren enn til mannbjørnsjelens frelse.»

I «Nordmørs Beskrivelse» frå rundt 1770 er fenomenet omtala slik: «De troer, at Mennesker kan omskiftes saavel til Ulv som til Bjørn, og forteller herom mange fabler. Saadanne Bjørne kaldes Mandbjørne, og de paastaaer at paa saadanne Bjørne bider ingen Kugler, men kun en Sølvknap.»

(Fotnote /faktaboks om «Nordmørs Beskrivelse»:) «Nordmørs Beskrivelse» (Forsøg til en physisk-oeconomisk Beskrivelse over heele Nordmør) vart påbegynt i 1768 av Tingvoll-kapellanen Eiler Hagerup Kempe (1733-1771) og vidareført etter hans død av Jens Lemvig Bull (1727-1799; prest og kapellan i Grip og Kvernes) og Hans Grøn Bull (1758-1833, prest i Kvernes og Tingvoll og sønn av J.L. Bull). Boka vart ikkje trykt, men Nordmøre Historielag har i mange år arbeidd med ei ny-utgjeving. Eit eige fond er avsett til formålet, og manuskriptet blir transkribert i Trondheim. Ein «smaksprøve» står i Årbok for Nordmøre 1995 («Topografi af Tingvold præstegield»). Om vår siterte tekst «De troer, at Mennesker kan omskiftes ...» er med hos Kempe (før Mannbjønnen herja) eller er tilføydd (av far eller sønn Bull) seinare, er usikkert. Men varulv-trua eksisterte jo uansett før Mannbjønnens tid.